《千字文》自問世1400 多年來的流傳表明,它是流傳廣泛的童蒙讀物,是中國傳統(tǒng)文化的一個組成部分,在中國古代的童蒙讀物中,是一篇承上啟下的作品。它那優(yōu)美的文筆,華麗的辭藻,使得眾多童蒙讀物都無法望其項背。
《千字文》為南朝周興嗣所編,它的撰作,相傳還有一段故事;原來是當年梁武帝令殷鐵石在王羲之書寫的碑文中拓下不重復(fù)的一千個字,供皇子們學書用的。但由于字字孤立,互不聯(lián)屬,所以他又召來周興嗣囑道:“卿有才思,為我韻之。”周興嗣只用了一個晚上就編好進呈武帝。這便是傳至今日的孟北楷書千字文(47張)《千字文》。周興嗣的《千字文》精思巧構(gòu),知識豐瞻,音韻諧美,宜蒙童記誦,故成為千百年蒙學教科書。
字字中國教育組織重編了現(xiàn)代版千字文《千字訣》,并借此推動國學創(chuàng)新和中華文化傳承。
tiān dì xuán huáng
|
yǔ zhòu hóng huāng
|
天 地 玄 黃
|
宇 宙 洪 荒
|
rì yuè yíng zè
|
chén xiù liè zhāng
|
日 月 盈 昃
|
辰 宿 列 張
|
hán lái shǔ wǎng
|
qiū shōu dōng cáng
|
寒 來 暑 往
|
秋 收 冬 藏
|
rùn yú chéng suì
|
lǜlǚtiáo yáng
|
閏 馀 成 歲
|
律 呂 調(diào) 陽
|
yún téng zhì yǔ
|
lù jié wéi shuāng
|
云 騰 致 雨
|
露 結(jié) 為 霜
|
jīn shēng lì shuǐ
|
yù chū kūn gāng
|
金 生 麗 水
|
玉 出 昆 岡
|
jiàn hào jù què
|
zhū chēng yè guāng
|
劍 號 巨 闕
|
珠 稱 夜 光
|
guǒ zhēn lǐ nài
|
cài zhòng jiè jiāng
|
果 珍 李 柰
|
菜 重 芥 姜
|
hǎi xián hé dàn
|
lín qián yǔ xiáng
|
海 咸 河 淡
|
鱗 潛 羽 翔
|
lóng shī huǒ dì
|
niǎo guān rén huáng
|
龍 師 火 帝
|
鳥 官 人 皇
|
shǐ zhì wén zì
|
nǎi fú yī shang
|
始 制 文 字
|
乃 服 衣 裳
|
tuī wèi ràng guó
|
yǒu yú táo táng
|
推 位 讓 國
|
有 虞 陶 唐
|
diào mín fá zuì
|
zhōu fā yīn tāng
|
吊 民 伐 罪
|
周 發(fā) 殷 湯
|
zuò cháo wèn dào
|
chuí gǒng píng zhāng
|
坐 朝 問 道
|
垂 拱 平 章
|
ài yù lí shǒu
|
chén fú róng qiāng
|
愛 育 黎 首
|
臣 伏 戎 羌
|
xiá ěr yī tǐ
|
shuài bīn guī wáng
|
遐 邇 一 體
|
率 賓 歸 王
|
míng fèng zài shù
|
bái jū shí cháng
|
鳴 鳳 在 樹
|
白 駒 食 場
|
huà bèi cǎo mù
|
lài jí wàn fāng
|
化 被 草 木
|
賴 及 萬 方
|
gài cǐ shēn fà
|
sì dà wǔ chang
|
蓋 此 身 發(fā)
|
四 大 五 常
|
gōng wéi jū yǎng
|
qǐ gǎn huǐ shāng
|
恭 惟 鞠 養(yǎng)
|
豈 敢 毀 傷
|
nǚ mù zhēn jié
|
nán xiào cái liáng
|
女 慕 貞 潔
|
男 效 才 良
|
zhī guò bì gǎi
|
dé néng mò wàng
|
知 過 必 改
|
得 能 莫 忘
|
wǎng tán bǐ duǎn
|
mǐ shì jǐ cháng
|
罔 談 彼 短
|
靡 恃 己 長
|
xìn shǐ kě fù
|
qì yù nán liáng
|
信 使 可 復(fù)
|
器 欲 難 量
|
mò bēi sī rǎn
|
shī zàn gāo yáng
|
墨 悲 絲 染
|
詩 贊 羔 羊
|
jǐng xíng wéi xián
|
kè niàn zuò shèng
|
景 行 維 賢
|
克 念 作 圣
|
dé jiàn míng lì
|
xíng duān biǎo zhèng
|
德 建 名 立
|
形 端 表 正
|
kōng gǔ chuán shēng
|
xū táng xí tīng
|
空 谷 傳 聲
|
虛 堂 習 聽
|
huò yīn è jī
|
fú yuán shàn qìng
|
禍 因 惡 積
|
福 緣 善 慶
|
chǐ bì fēi bǎo
|
cùn yīn shì jìng
|
尺 璧 非 寶
|
寸 陰 是 競
|
zī fù shì jūn
|
yuē yán yǔ jìng
|
資 父 事 君
|
曰 嚴 與 敬
|
xiào dāng jié lì
|
zhōng zé jìn mìng
|
孝 當 竭 力
|
忠 則 盡 命
|
lín shēn lǚ bó
|
sù xīng wēn qìng
|
臨 深 履 薄
|
夙 興 溫 凊
|
sì lán sī xīn
|
rú sōng zhī shèng
|
似蘭 斯 馨
|
如 松 之 盛
|
chuān liú bù xī
|
yuān chéng qǔ yìng
|
川 流 不 息
|
淵 澄 取 映
|
róng zhǐ ruò sī
|
yán cí ān dìng
|
容 止 若 思
|
言 辭 安 定
|
dǔ chū chéng měi
|
shèn zhōng yí lìng
|
篤 初 誠 美
|
慎 終 宜 令
|
róng yè suǒ jī
|
jí shèn wú jìng
|
榮 業(yè) 所 基
|
籍 甚 無 竟
|
xué yōu dēng shì
|
shè zhí cóng zhèng
|
學 優(yōu) 登 仕
|
攝 職 從 政
|
cún yǐ gān táng
|
qù ér yì yǒng
|
存 以 甘 棠
|
去 而 益 詠
|
yuè shū guì jiàn
|
lǐ bié zūn bēi
|
樂 殊 貴 賤
|
禮 別 尊 卑
|
shàng hé xià mù
|
fū chàng fù suí
|
上 和 下 睦
|
夫 唱 婦 隨
|
wài shòu fù xùn
|
rù fèng mǔ yí
|
外 受 傅 訓
|
入 奉 母 儀
|
zhū gū bó shū
|
yóu zǐ bǐ ér
|
諸 姑 伯 叔
|
猶 子 比 兒
|
kǒng huái xiōng dì
|
tóng qì lián zhī
|
孔 懷 兄 弟
|
同 氣 連 枝
|
jiāo yǒu tóu fèn
|
qiē mó zhēn guī
|
交 友 投 分
|
切 磨 箴 規(guī)
|
rén cí yǐn cè
|
zào cì fú lí
|
仁 慈 隱 惻
|
造 次 弗 離
|
jié yì lián tuì
|
diān pèi fēi kuī
|
節(jié) 義 廉 退
|
顛 沛 匪 虧
|
xìng jìng qíng yì
|
xīn dòng shén pí
|
性 靜 情 逸
|
心 動 神 疲
|
shǒu zhēn zhì mǎn
|
zhú wù yì yí
|
守 真 志 滿
|
逐 物 意 移
|
jiān chí yǎ cāo
|
hǎo jué zì mí
|
堅 持 雅 操
|
好 爵 自 縻
|
dū yì huá xià
|
dōng xī èr jīng
|
都 邑 華 夏
|
東 西 二 京
|
bèi máng miàn luò
|
fú wèi jù jīng
|
背 邙 面 洛
|
浮 渭 據(jù) 涇
|
gōng diàn pán yù
|
lóu guàn fēi jīng
|
宮 殿 盤 郁
|
樓 觀 飛 驚
|
tú xiě qín shòu
|
huà cǎi xiān líng
|
圖 寫 禽 獸
|
畫 彩 仙 靈
|
bǐng shè páng qǐ
|
jiǎ zhàng duì yíng
|
丙 舍 旁 啟
|
甲 帳 對 楹
|
sì yán shè xí
|
gǔ sè chuī shēng
|
肆 筵 設(shè) 席
|
鼓 瑟 吹 笙
|
shēng jiē nà bì
|
biàn zhuàn yí xīng
|
升 階 納 陛
|
弁 轉(zhuǎn) 疑 星
|
yòu tōng guǎng nèi
|
zuǒ dá chéng míng
|
右 通 廣 內(nèi)
|
左 達 承 明
|
jì jí fén diǎn
|
yì jù qún yīng
|
既 集 墳 典
|
亦 聚 群 英
|
dù gǎo zhōng lì
|
qī shū bì jīng
|
杜 稿 鐘 隸
|
漆 書 壁 經(jīng)
|
fǔ luó jiàng xiàng
|
lù xiá huái qīng
|
府 羅 將 相
|
路 俠 槐 卿
|
hù fēng bā xiàn
|
jiā jǐ qiān bīng
|
戶 封 八 縣
|
家 給 千 兵
|
gāo guān péi niǎn
|
qū gǔ zhèn yīng
|
高 冠 陪 輦
|
驅(qū) 轂 振 纓
|
shì lù chǐ fù
|
chē jià féi qīng
|
世 祿 侈 富
|
車 駕 肥 輕
|
cè gōng mào shí
|
lè bēi kè míng
|
策 功 茂 實
|
勒 碑 刻 銘
|
pán xī yī yǐn
|
zuǒ shí ā héng
|
磻 溪 伊 尹
|
佐 時 阿 衡
|
yǎn zhái qū fù
|
wēi dàn shú yíng
|
奄 宅 曲 阜
|
微 旦 孰 營
|
huán gōng kuāng hé
|
jì ruò fú qīng
|
桓 公 匡 合
|
濟 弱 扶 傾
|
qǐ huí hàn huì
|
yuè gǎn wǔ dīng
|
綺 回 漢 惠
|
說 感 武 丁
|
jùn yì mì wù
|
duō shì shí níng
|
俊 乂 密 勿
|
多 士 寔 寧
|
jìn chǔ gēng bà
|
zhào wèi kùn héng
|
晉 楚 更 霸
|
趙 魏 困 橫
|
jiǎ tú miè guó
|
jiàn tǔ huì méng
|
假 途 滅 虢
|
踐 土 會 盟
|
hé zūn yuē fǎ
|
hán bì fán xíng
|
何 遵 約 法
|
韓 弊 煩 刑
|
qǐ jiǎn pō mù
|
yòng jūn zuì jīng
|
起 翦 頗 牧
|
用 軍 最 精
|
xuān wēi shā mò
|
chí yù dān qīng
|
宣 威 沙 漠
|
馳 譽 丹 青
|
jiǔ zhōu yǔ jì
|
bǎi jùn qín bìng
|
九 州 禹 跡
|
百 郡 秦 并
|
yuè zōng tài dài
|
shàn zhǔ yún tíng
|
岳 宗 泰 岱
|
禪 主 云 亭
|
yàn mén zǐ sài
|
jī tián chì chéng
|
雁 門 紫 塞
|
雞 田 赤 城
|
kūn chí jié shí
|
jù yě dòng tíng
|
昆 池 碣 石
|
鉅 野 洞 庭
|
kuàng yuǎn mián miǎo
|
yán xiù yǎo míng
|
曠 遠 綿 邈
|
巖 岫 杳 冥
|
zhì běn yú nóng
|
wù zī jià sè
|
治 本 于 農(nóng)
|
務(wù) 茲 稼 穡
|
chù zǎi nán mǔ
|
wǒ yì shǔ jì
|
俶 載 南 畝
|
我 藝 黍 稷
|
shuì shú gòng xīn
|
quàn shǎng chù zhì
|
稅 熟 貢 新
|
勸 賞 黜 陟
|
mèng kē dūn sù
|
shǐ yú bǐng zhí
|
孟 軻 敦 素
|
史 魚 秉 直
|
shù jī zhōng yōng
|
láo qiān jǐn chì
|
庶 幾 中 庸
|
勞 謙 謹 敕
|
líng yīn chá lǐ
|
jiàn mào biàn sè
|
聆 音 察 理
|
鑒 貌 辨 色
|
yí jué jiā yóu
|
miǎn qí zhīzhí
|
貽 厥 嘉 猷
|
勉 其 祗 植
|
xǐng gōng jī jiè
|
chǒng zēng kàng jí
|
省 躬 譏 誡
|
寵 增 抗 極
|
dài rǔ jìn chǐ
|
lín gāo xìng jí
|
殆 辱 近 恥
|
林 皋 幸 即
|
liǎng shū jiàn jī
|
jiě zǔ shuí bī
|
兩 疏 見 機
|
解 組 誰 逼
|
suǒ jū xián chù
|
chén mò jì liáo
|
索 居 閑 處
|
沉 默 寂 寥
|
qiú gǔ xún lùn
|
sàn lǜ xiāo yáo
|
求 古 尋 論
|
散 慮 逍 遙
|
xīn zòu lèi qiǎn
|
qī xiè huān zhāo
|
欣 奏 累 遣
|
戚 謝 歡 招
|
qú hé de lì
|
yuán mǎng chōu tiáo
|
渠 荷 的 歷
|
園 莽 抽 條
|
pí pá wǎn cuì
|
wú tóng zǎo diāo
|
枇 杷 晚 翠
|
梧 桐 早 凋
|
chén gēn wěi yì
|
luò yè piāo yáo
|
陳 根 委 翳
|
落 葉 飄 搖
|
yóu kūn dú yùn
|
líng mó jiàng xiāo
|
游 鹍 獨 運
|
凌 摩 絳 霄
|
dān dú wán shì
|
yù mù náng xiāng
|
耽 讀 玩 市
|
寓 目 囊 箱
|
yì yóu yōu wèi
|
zhǔ ěr yuán qiáng
|
易 輶 攸 畏
|
屬 耳 垣 墻
|
jù shàn cān fàn
|
shì kǒu chōng cháng
|
具 膳 餐 飯
|
適 口 充 腸
|
bǎo yù pēng zǎi
|
jī yàn zāo kāng
|
飽 飫 烹 宰
|
饑 厭 糟 糠
|
qīn qī gù jiù
|
lǎo shào yì liáng
|
親 戚 故 舊
|
老 少 異 糧
|
qiè yù jì fǎng
|
shì jīn wéi fáng
|
妾 御 績 紡
|
侍 巾 帷 房
|
wán shàn yuán xié
|
yín zhú wěi huáng
|
紈 扇 圓 潔
|
銀 燭 煒 煌
|
zhòu mián xī mèi
|
lán sǔn xiàng chuáng
|
晝 眠 夕 寐
|
藍 筍 象 床
|
xián gē jiǔ yàn
|
jiē bēi jǔ shāng
|
弦 歌 酒 宴
|
接 杯 舉 觴
|
jiǎo shǒu dùn zú
|
yuè yù qiě kāng
|
矯 手 頓 足
|
悅 豫 且 康
|
dí hòu sì xù
|
jì sì zhēng cháng
|
嫡 后 嗣 續(xù)
|
祭 祀 蒸 嘗
|
qǐ sǎng zài bài
|
sǒng jù kǒng huáng
|
稽 顙 再 拜
|
悚 懼 恐 惶
|
jiān dié jiǎn yào
|
gù dá shěn xiáng
|
箋 牒 簡 要
|
顧 答 審 詳
|
hái gòu xiǎng yù
|
zhí rè yuàn liáng
|
骸 垢 想 浴
|
執(zhí) 熱 愿 涼
|
lǘ luó dú tè
|
hài yuè chāo xiāng
|
驢 騾 犢 特
|
駭 躍 超 驤
|
zhū zhǎn zéi dào
|
bǔ huò pàn wáng
|
誅 斬 賊 盜
|
捕 獲 叛 亡
|
bù shè liáo wán
|
jī qín ruǎn xiào
|
布 射 遼 丸
|
嵇 琴 阮 嘯
|
tián bǐ lún zhǐ
|
jūn qiǎo rén diào
|
恬 筆 倫 紙
|
鈞 巧 任 釣
|
shì fēn lì sú
|
bìng jiē jiā miào
|
釋 紛 利 俗
|
竝 皆 佳 妙
|
máo shī shū zī
|
gōng pín yán xiào
|
毛 施 淑 姿
|
工 顰 妍 笑
|
nián shǐ měi cuī
|
xī huī lǎng yào
|
年 矢 每 催
|
曦 暉 朗 曜
|
xuán jī xuán wò
|
huì pò huán zhào
|
璇 璣 懸 斡
|
晦 魄 環(huán) 照
|
zhǐ xīn xiū hù
|
yǒng suí jí shào
|
指 薪 修 祜
|
永 綏 吉 劭
|
jǔ bù yǐn lǐng
|
fǔ yǎng láng miào
|
矩 步 引 領(lǐng)
|
俯 仰 廊 廟
|
shù dài jīn zhuāng
|
pái huái zhān tiào
|
束 帶 矜 莊
|
徘 徊 瞻 眺
|
gū lòu guǎ wén
|
yú méng děng qiào
|
孤 陋 寡 聞
|
愚 蒙 等 誚
|
wèi yǔ zhù zhě
|
yān zāi hū yě
|
謂 語 助 者
|
焉 哉 乎 也
|